Goedkope, algemeen verkrijgbare corticosteroïden vergroten de kans dat zeer zieke Covid-19-patiënten overleven. Dat blijkt uit een deelstudie van het REMAP-CAP-onderzoek naar het effect van hydrocortison. Deze resultaten bevestigen wat eerder een studie van de Universiteit van Oxford liet zien: een derde minder sterftegevallen bij behandeling met dexamethason.

UMC Utrecht-intensivist en onderzoeker Lennie Derde coördineert samen met arts-microbioloog en UMC Utrecht-collega Marc Bonten het REMAP-CAP-onderzoek. Dit onderzoek is opgezet als een doorlopende internationale IC-studie naar longontsteking. Lennie: “In een internationale samenwerking waarbij 121 ziekenhuizen uit acht landen data aanleverden, hebben we gevonden dat hydrocortison de kans vergroot dat ernstig zieke patiënten met COVID-19 overleven.” Op 2 september zijn deze resultaten gepubliceerd in JAMA.

In de studie is tussen maart en juni het effect van corticosteroïden bij 403 covid-19-patiënten onderzocht die op de IC lagen. Deze patiënten werden verdeeld in drie groepen: 1 groep kreeg een zevendaagse intraveneuze kuur met hydrocortison, 1 groep alleen als ze in shock waren en 1 groep kreeg geen hydrocortison. Bij patiënten uit de eerste groep is het 93 procent zeker dat het middel helpt. Dat is 80 procent voor de tweede groep. Deze resultaten waren consistent voor alle leeftijden en geslacht.  

Helder antwoord

Lennie benadrukt dat deze resultaten – evenals die van andere trials – overeenkomen met de  resultaten van de RECOVERY-studie uit Oxford. “Het antwoord op de vraag of corticosteroïden werken bij ernstig zieke patiënten is dus helder: Ja, als deze patiënten zuurstof of beademing nodig hebben, moeten ze corticosteroïden krijgen.”

Goed nieuws, stelt Lennie. “Niet alleen dat we dit nu weten, maar ook dat het zich niet beperkt tot het middel Dexamethason. Hydrocortison heeft in ieder geval hetzelfde effect en waarschijnlijk ook de andere corticosteroïden. Dit betekent dat we niet afhankelijk zijn van één merk en één voorraad, maar meerdere goedkope, algemeen verkrijgbare middelen kunnen gebruiken.”

Immuunsysteem dempen

De reden waarom corticosteroïden bijdragen aan minder sterfte is omdat ze het immuunsysteem dempen. Lennie: “We denken dat patiënten met Covid-19 die op de IC terecht komen niet meer kampen met het virus zelf, maar met de overreactie van het immuunsysteem op het virus. Met corticosteroïden proberen we dat te dempen”. Inmiddels is het toedienen van corticosteroïden een reguliere behandeling. Omdat REMAP-CAP en de andere studies allemaal dezelfde boodschap geven – corticosteroïden helpen – past de WHO de richtlijn op 2 september aan.

Lees hier meer over hoe het REMAP-CAP- onderzoek werkt.